In september 2022 wou Antony Hermus zijn eerste seizoen als aankomend chef-dirigent beginnen met een werk van een Belgisch componist. De keuze voor een compositie van Wim Henderickx was toen een evidentie: in het jaar van zijn 60ste verjaardag had hij niet alleen een bijzonder groot succes gevierd met zijn nieuwe opera De Bekeerlinge bij Opera Ballet Vlaanderen, ook onderhield ik sinds jaren een warme relatie met de Antwerpse componist.

Pulses of the Earth werd met groot succes in aanwezigheid van Wim Henderickx uitgevoerd en in een gesprek nadien kwamen we overeen dat hij de seizoenscomponist van 2023-’24 zou worden. Die eer was een primeur die nog geen enkele Belgische componist te beurt viel. We spraken af dat hij twee opdrachtwerken zou schrijven: een korter werk om het seizoen mee te openen en een volgende symfonie.

Als een donderslag bij heldere hemel kwam een paar maanden later het nieuws dat Wim plotseling was overleden. De grootste, warmste, hartelijkste man uit de Belgische cultuurwereld, die in de dagen voordien nog op elk belangrijk concert present tekende, was niet meer. Verweesd bleven we achter, wensten we zijn vrouw Bea en hun kinderen innige deelneming en waren een van de vele aanwezigen op de begrafenisplechtigheid.

Wim was geen componist die opgesloten zat in een ivoren toren, maar naast een ongelofelijk talent, een van de grootste sfeermakers op culturele evenementen allerhande. Steeds wist hij waarvoor en voor wie hij schreef: dat individuele orkest, die individuele muzikant, dat individuele ensemble. Overal zag je zijn indrukwekkende gestalte opduiken, steevast een voorbode van een gezellige avond.

Het is voor mezelf en voor het Belgian National Orchestra een bijzondere eer om Wim Henderickx’ allerlaatste orkestcompositie postuum in wereldpremière te mogen laten gaan. De afgewerkte partituur van Rejoice! (Hymn for new Times), een opdrachtwerk van het Belgian National Orchestra rond de thematiek Hope and Despair, werd op Wim Henderickx’ bureau aangetroffen na zijn dood. Dat Wim resoluut de kaart van de hoop trok, hoeft niet te verbazen en is een troost voor ons als achtergeblevenen.

In mijn hart blijf ik de gesprekken meedragen die we ter voorbereiding van dit werk hadden: over de mens die in een universum dat hij zelf niet gekozen heeft er toch het beste van probeert te maken. Over de fouten die we maken, telkens weer, maar die ons niet tegenhouden om te streven naar iets hogers, iets beters. Bij Wim ook altijd: iets spiritueels.

De nieuwe symfonie die we bij Wim Henderickx bestelden – en die in première zou gaan tijdens het concert van 15 maart 2024 in samenwerking met Klarafestival en Bozar – is er nooit gekomen. In de plaats daarvan besloten we de monumentale orkestcompositie Tejas (What does the Sound of the Universe look like?) te programmeren. Achteraf beschouwd is die compositie misschien wel Wim Henderickx’ magnus opus wat zijn louter symfonische werken betreft. Het was zijn droom dat dit werk samen met zijn twee nieuwe composities bij ons dit seizoen op het programma zou staan.

Voor mij bezit dit werk een extra persoonlijke dimensie doordat ik het in 2009 zelf in opdracht gaf in mijn toenmalige hoedanigheid als intendant van deFilharmonie, het huidige Antwerp Symphony Orchestra. Net als toen zetten we Tejas in relatie met het werk waarmee het in dialoog is gecomponeerd: Stravinsky’s Le sacre du printemps. Twee fantastische partituren. Twee diep spirituele mammoetwerken.

Het ga je goed, Wim.

Hans Waege
intendant