Matthias Goerne & Mahler

Geassocieerd dirigent Michael Schønwandt opent dit concert met de Divertissements die de beroemde operacomponist Giuseppe Verdi schreef ter gelegenheid van de eerste opvoering van Nabucco in de Brusselse Muntschouwburg in 1848. Deze balletmuziek, bedoeld om ingevoegd te worden in het derde bedrijf, werd lange tijd verloren gewaand, maar werd – in Verdi’s originele handschrift – kortgeleden teruggevonden in de Villa Verdi in het Italiaanse dorp Sant’Agata. Een sensationele vondst die de muziekwereld op stelten zette. Nu komt deze prachtige muziek na meer dan anderhalve eeuw terug naar Brussel.

Matthias Goerne is een van dé specialisten van het Duitse ‘Lied’. Geen werk is hem beter op het lijf geschreven dan Mahlers Des Knaben Wunderhorn. Bij de compositie van dit werk ging Mahler uit van teksten van volksliederen. Thema’s als natuur, devotie, verlangen, liefde, afscheid, dood en het plezier van een kind komen aan bod in verhalen over bijvoorbeeld Antonius die voor de vissen predikt, over dode soldaten die toch op het appèl verschijnen en een zangwedstrijd tussen een nachtegaal en een koekoek met een ezel als scheidsrechter. Meesterlijk georkestreerd zijn de liederen nu eens ironisch, dan weer humoristisch of onverwacht surrealistisch.

In 1876 startte Tchaikovsky een excentrieke briefwisseling met Nadezjda von Meck, een rijke weduwe die de Russische componist 13 jaar lang financieel zou ondersteunen. De enige voorwaarde was dat ze elkaar nooit in het echt zouden zien. Tchaikovsky besloot zijn Vierde symfonie aan haar te wijden en hield haar op de hoogte van zijn progressie. “De inleiding,” zo schreef hij, “is de kiem van de hele symfonie en meteen ook het centrale thema. Het is het noodlot, het zwaard van Damocles dat boven ons hangt, een kracht die we enkel lijdzaam kunnen ondergaan.” Turbulenties in Tchaikovsky’s persoonlijke leven – zoals een kort, overhaast en rampzalig afgelopen huwelijk met een jonge conservatoriumstudente, heel wat depressies en uiteindelijk ook een zelfmoordpoging – beïnvloedden de symfonie in hoge mate. Daarnaast is het werk echter ook een reflectie op Beethovens Vijfde symfonie. Tchaikovsky’s inleidende fanfare heeft daarbij ongeveer dezelfde functie als Beethovens bekende viernotenmotief.

Michael Schønwandt, dirigent
Matthias Goerne, bariton