In het vorige magazine stelden we je de twee Konzertmeister van het Belgian National Orchestra voor. Maak nu kennis met onze twee solocellisten: Olsi Leka en Dmitry Silvian!

Wat is jullie muzikale achtergrond?
Dmitry Silvian: Ik werd geboren in Odessa, Oekraïne, waar ik mijn cellostudie begon aan de Stoliarsky Muziekschool. Daarna studeerde ik 8 jaar aan het conservatorium van Sint-Petersburg, en op mijn 15de naar verhuisde ik naar Parijs. Daar voltooide ik mijn studies en speelde ik in de Parijse Opéra, voordat ik deelnam aan verschillende orkestcompetities en audities. Later werkte ik anderhalf jaar in China, als eerste cello in het Suzhou Symphony Orchestra, vlakbij Shanghai, dat toen net was opgericht. Daarna kwam ik terug naar Frankrijk, nam deel aan een aantal wedstrijden en belandde begin 2020 hier in Brussel. Olsi had er ongetwijfeld iets mee te maken, door voor mij te kiezen tijdens de auditie - misschien heeft hij daar nu spijt van... (lacht)

Olsi Leka: Ik ben afkomstig uit Tirana in Albanië, waar ik lager en middelbaar onderwijs heb gevolgd. Daarna ben ik naar Brussel gekomen om te studeren aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel (KCB) en in Keulen in Duitsland. In het laatste jaar van mijn studies deed ik auditie voor het Belgian National Orchestra, ook al was ik nog niet afgestudeerd, en ik kreeg de aanstelling – dat was de enige auditie die ik ooit heb gespeeld! Dus maakte ik mijn studies af en begon in september 2005 bij het orkest te spelen. Sindsdien geef ik ook les aan het KCB. Naast bij het orkest, speel ik ook nog andere concerten, voornamelijk recitals.

Jullie zijn allebei sectieleider cello. Wat is de rol van een sectieleider vergeleken met die van een Konzertmeister?
Olsi Leka: Net als de Konzertmeister is de sectieleider de persoon vooraan in de groep die het initiatief neemt om de handgebaren van de dirigent, zijn eisen en zijn visie op het werk te interpreteren en dit alles in muziek te vertalen. Natuurlijk doen we dit samen, als groep, maar het is de sectieleider die de hoofdverantwoordelijkheid draagt. Wij zorgen voor de aantekeningen, het vastleggen van de boogstreken, de balans in het spel, enzovoort. Als sectieleider organiseren we ook per productie de muzikanten binnen de sectie: hoeveel er nodig zijn en wij er precies speelt. We houden toezicht op de werving van externen, audities en administratief werk. En wij spelen zelf de solopassages. Sectieleiders zijn kort gezegd teamleiders die ervoor zorgen dat het sectieteam in elk concert naar behoren functioneert.

Op 21 januari voert het Belgian National Orchestra Haydns Tweede celloconcerto uit. Wat kunnen jullie ons vertellen over dit werk, dat wordt beschouwd als een van de hoogtepunten van het klassieke repertoire voor de cello?
Dmitry Silvian: Ik heb veel ervaring met dit concerto, omdat het een verplicht werk is bij alle wedstrijden en audities, en het is een van de belangrijkste werken uit het klassieke tijdperk. Voor mij is deze compositie echt een juweeltje. Het werd geschreven toen het concerto een echte muzikale vorm was geworden, met een solist die zijn rol volledig op zich nam en een schrijfwijze die tegelijkertijd extreem complex, maar zo fijn en transparant was. De solist speelt soms met het orkest, soms ertegenin. Het is ook een oefening in voorzichtigheid: als je een millimeter afwijkt, kan elke amateur of criticus dat horen. Het is een absoluut magnifiek werk en er gaan geruchten dat het misschien niet door Haydn is geschreven, omdat de schrijfwijze niet typisch voor hem is en mogelijk is beïnvloed door zijn vriend en leerling Mozart, een andere grote vertegenwoordiger van de Weense School. Het is een concerto dat barst van glans en vreugde, zelfs in het tweede deel, dat niet droevig maar eerder contemplatief is. En de toonsoort, D-groot, is de meest open toonaard, waardoor de cello zich in al zijn harmonische pracht onthult.

Dit concerto zal worden uitgevoerd door jullie collega Victor Julien-Laferrière, eerste prijswinnaar van de Koningin Elisabethwedstrijd in 2017. Hoe vinden jullie het om dit werk met hem te spelen, wetende dat hij het in de halve finale van het concours heeft gespeeld?
Olsi Leka: Ik denk dat hij een van dé opkomende cellisten op de internationale scène is, een groot talent en iemand die heel creatief is. Het is altijd een plezier om met hem samen te werken: hij is erg vriendelijk. Alle solisten die het concours hebben gewonnen en met het Belgian National Orchestra hebben gespeeld, hebben een heel speciale band met ons. Emotioneel is dat nog steeds heel belangrijk: Bozar en het Belgian National Orchestra vormen het startpunt van hun carrière.
Dmitry Silvian: Victor en ik studeerden samen in Parijs. Ik heb nog niet veel kans gehad om met hem te spelen, de ‘Prelude tot de Nationale Feestdag’ afgelopen juli uitgezonderd. Ik ben dus erg blij om weer met een van mijn studiegenoten te spelen!

Een paar weken later, op 23 februari, speelt de jonge Anastasia Kobekina samen met jullie het beroemde Celloconcerto van Elgar. Een totaal ander programma?
Dmitry Silvian: Ja, Anastasia Kobekina is een vooraanstaande Russische celliste van de jongere generatie, die het Internationale Tsjaikovski Concours won. Ze is een ongelooflijke celliste, heel gelaagd, en ze heeft een breed repertoire: van Bach tot Sjostakovitsj, via Elgar.

Olsi Leka: En tussen Haydn en Elgar gaapt er een wereld van verschil; in de 130 jaar die de twee concerti van elkaar scheiden is de maatschappij ingrijpend veranderd en dat hoor je heel duidelijk in hun muziek. Haydn is een en al finesse...

Dmitry Silvian: ...terwijl Elgar in het 'vlees' van de cello duikt, met zeer complexe akkoorden en harmonieën, vooral in de finale.
Olsi Leka: Het is een ander soort klankonderzoek, en het samenspel met het orkest is anders: bij Elgar, die romantischer is, is er een uitgebreidere, diepere uitwisseling, waarin het orkest een belangrijke rol speelt naast de solist.

Naar welke concerten kijken jullie de komende maanden het meest uit?
Dmitry Silvian: Het is altijd een plezier voor ons om collega's te begeleiden in concerto's, omdat begeleiden een kunst op zich is, maar er staan ook een aantal interessante symfonische werken op het programma waarbij we als orkest nog veel meer betrokken zijn. Naar sommige projecten, die door de gezondheidscrisis werden verschoven en nu pas in première kunnen gaan, kijken we al lang uit. Op 14 april spelen we bijvoorbeeld de Zesde symfonie van Mahler, die vrij zelden wordt uitgevoerd omwille van de grote bezetting - inclusief de beroemde hamerslag, die in veel video's te zien is en al voor een paar ongelukken heeft gezorgd... Benieuwd hoe dat bij ons gaat aflopen!

En het is waar dat het programma heel gevarieerd is, met filmconcerten zoals Joker op 25 april, waarin de cello ook een belangrijke rol speelt ...
Dmitry Silvian: De componiste (Hildur Guðnadóttir, nvdr) is in origine een celliste en componeerde het thema van de film voor dit instrument. Haar muziek heeft de wereld rondgereisd en een Oscar gewonnen. De cello wordt ingezet in een akoestische zoektocht die de waanzin van het personage weergeeft: we spelen op één noot terwijl we zoeken naar verschillende tonen en geluiden om de waanzin weer te geven...

Olsi Leka: Ik voel dat Dmitry deze solo wil doen... (lacht)

Tijdens concerten worden jullie vaak gevraagd om naast elkaar te spelen, en het is duidelijk dat jullie erg close zijn. Hoe zouden jullie elkaar omschrijven?
Olsi Leka: We kunnen het heel goed met elkaar vinden en dat gaat vanzelf, wat niet altijd het geval is bij andere orkesten. We zijn erg hecht, we delen dezelfde waarden en dezelfde visie, dus Dmitry heeft snel zijn plek gevonden. En sinds hij hier is, voel ik me ook erg goed gesteund, ik weet dat ik op hem kan vertrouwen.

Dmitry Silvian: Als Olsi er niet is, probeer ik zijn gemoedstoestand te behouden, wat ik erg prettig vind. Hij is heel rigoureus in zijn technische aanpak, maar altijd heel positief en welwillend tegenover de groep. Ik ben erg blij dat ik pupiter van sectieleider met hem deel!

door Thomas Clarinval

Ga naar de kalender om je concert te plannen.

© Dominique L. Photography