Alexandre Kantorow & Tchaikovsky 2 - Prokofiev

Het modernisme van de Tataars-Russische componiste Sofia Gubaidulina werd in de Sovjet-Unie niet geapprecieerd. Zij mocht enkel muziek componeren voor documentaires, animatiefilms en radioprogramma’s. Haar compositie Fairytale Poem begon als begeleidende muziek bij een radio-uitzending van het Tsjechische sprookje Het kleine krijtje. Daarin droomt een krijtje ervan door een kunstenaar te worden gebruikt, maar ziet zichzelf tijdens een saaie wiskundeles wegslinken. Een jongen steelt het krijtje en begint ermee op straat te tekenen. Het krijtje is hierover zo verheugd, dat het niet merkt dat het langzaam opgeraakt. Sofia Gubaidulina beschouwde dit sprookje als een metafoor voor het kunstenaarsleven en herwerkte haar muziek tot een zelfstandig toongedicht.

Enkele jaren na het enorme succes van zijn Eerste pianoconcerto, componeerde Tchaikovsky een Tweede pianoconcerto. Enkele atypische elementen maken dat dit werk slechts zelden in de concertzaal te horen is: de lengte van de eerste en de tweede beweging en daarnaast ook het feit er voor het andante twee extra solisten nodig zijn: een viool en een cello. Beiden gaan met elkaar in dialoog, terwijl de piano pas laat inzet en een eerder begeleidende rol heeft. In de eerste en laatste beweging schittert de piano echter met bijzonder virtuoos spel. Een wervelend hoogromantisch concerto dat Tchaikovsky niet op commissie maar vanuit ‘innerlijke noodzaak’ schreef!

Net na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ schreef Prokofiev zijn Zesde symfonie. In tegenstelling tot zijn voorgaande symfonie, de Vijfde, is dit werk niet heroïsch maar tragisch van aard. “We vieren onze overwinning, maar elkeen van ons heeft grote wonden opgelopen die niet zomaar kunnen geheeld worden,” zo liet Prokofiev optekenen. De Zesde symfonie telt drie delen en herinnert nog het meest aan de symfonieën van Honegger. De eerste opvoeringen waren Prokofievs laatste grote succes: daarna werd de symfonie veroordeeld en verboden door het Sovjetregime in het kader van de Zjdanovdoctrine. De muziek die Prokofiev componeerde, was té filosofisch, niet positief genoeg en té formalistisch.

Dima Slobodeniouk, dirigent
Alexandre Kantorow, piano