Jonathan Fournel & Brahms 2/ Beethoven 5

Jonathan Fournel was de revelatie van de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano 2021: met een sublieme interpretatie van Brahms’ Tweede pianoconcerto won deze Franse pianist niet alleen de Eerste Prijs, maar ook beide publieksprijzen (de Canvas-Klaraprijs en de Prix Musiq3). Door de gezondheidscrisis kon echter enkel de jury de finale live bijwonen. Daarom herhaalt Jonathan Fournel nu zijn prestatie onder leiding van de jonge Belgische dirigent Karel Deseure.

Wat Johannes Brahms in een brief aan Clara Schumann ironisch “een zeer klein pianoconcerto met een petieterig, leuk scherzo” noemde, is in werkelijkheid een 50 minuten lang durend mammoetwerk dat men nog het beste kan beschrijven als een symfonie met een extra pianopartij. Brahms’ Tweede pianoconcerto telt geen drie, maar vier delen: tussen het openingsdeel en de rondo-finale plaatste hij eerst een tumultueus scherzo en daarna nog een adagio. In deze derde beweging wordt het thema voorgedragen door een solo cello.

Beethovens Vijfde symfonie is misschien wel het beroemdste werk uit de geschiedenis van de klassieke muziek. Het sterk ritmische openingsmotief – drie korte slagen en één lange slag – zou Beethoven ooit omschreven hebben met de woorden “zo klopt het noodlot aan de deur”. Anders dan bij de Grieken was het noodlot in het tijdperk van de verlichting echter geen kracht meer aan dewelke men zich blind onderwierp. In vier bewegingen baant Beethoven zich in zijn Vijfde symfonie dan ook een weg van de duisternis (het openingsdeel in c klein) naar het licht (het slotdeel in C groot). “Verlichting is de bevrijding van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te danken heeft,” zo beweerde de Duitse filosoof Immanuel Kant ooit. De onheilspellende noodlotslagen uit de eerste beweging ondergaan verschillende metamorfoses en keren in de vierde beweging uiteindelijk terug in een heldere, triomferende mars.

Karel Deseure, dirigent
Jonathan Fournel, piano